UvA en Rijksoverheid lanceren ICAI OpenGov Lab voor AI en overheidsdata
UvA en Rijksoverheid lanceren gezamenlijk ICAI OpenGov Lab voor AI en open overheidsdata
De Universiteit van Amsterdam en de Rijksoverheid hebben samen het ICAI OpenGov Lab opgericht: een innovatief onderzoeksinitiatief gericht op de toepassing van kunstmatige intelligentie (AI) in het domein van open overheidsinformatie. Het lab specialiseert zich in zoektechnologie en natuurlijke taalverwerking (NLP), met als doel overheidsdata toegankelijker, begrijpelijker en bruikbaarder te maken voor burgers, journalisten, onderzoekers en beleidsmakers:
ICAI, the Innovation Center for Artificial Intelligence, brings together knowledge institutes, industry, and governmental and societal partners in the Netherlands to develop talent and technology in the area of artificial intelligence.
In een democratische samenleving is transparantie van de overheid essentieel. Overheidsinstanties publiceren in toenemende mate documenten en datasets – zowel proactief als in reactie op informatieverzoeken, bijvoorbeeld via de Wet open overheid (Woo). Het ICAI OpenGov Lab ontwikkelt op maat gemaakte AI-technologieën die deze informatie beter vindbaar, interpreteerbaar en bruikbaar maken.
Het lab richt zich op de volledige levenscyclus van overheidsinformatie: van creatie en ontsluiting tot verrijking, gebruik en maatschappelijke impact. Door deze processen te optimaliseren draagt het lab bij aan versterking van de transparantie, het publieke vertrouwen in de overheid en de democratische participatie van burgers. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan een verbeterde informatiecultuur binnen overheidsorganisaties zelf.
Toepassing van LLM’s en generatieve AI
Onderzoekers binnen het lab maken gebruik van de nieuwste technieken op het gebied van AI, zoals grote taalmodellen (LLM’s) en generatieve AI. Deze technologieën maken het mogelijk om grote hoeveelheden overheidsdocumenten automatisch te doorzoeken, te analyseren, te samenvatten en begrijpelijk te presenteren.
We bouwen aan een groeiend team dat AI inzet voor het publiceren, beheren, zoeken en interpreteren van open overheidsinformatie.
Aldus Maarten Marx, mede-directeur van het lab. ‘Het is bijzonder inspirerend om te zien hoeveel studenten zich met enthousiasme inzetten om de informatievoorziening van de overheid te verbeteren.’
WooGLe: toegang tot open overheidsinformatie
Een belangrijk hulpmiddel binnen het OpenGov Lab is WooGLe, een zoekmachine die openbaar gemaakte overheidsdocumenten doorzoekbaar maakt voor het grote publiek. De technologieën, verrijkingen en tools die binnen het lab worden ontwikkeld, worden waar mogelijk als open source beschikbaar gesteld. Dit vergroot de maatschappelijke meerwaarde en maakt hergebruik in andere sectoren mogelijk.
Samenwerking en wetenschappelijke verdieping
Het OpenGov Lab werkt nauw samen met een breed netwerk van publieke en private partners. Binnen het lab worden ook promovendi opgeleid die onderzoek doen naar geavanceerde zoektechnologie, informatieontsluiting en taalverwerking. Hiermee slaat het lab een brug tussen fundamenteel wetenschappelijk onderzoek en praktische toepassingen die direct bijdragen aan een beter functionerende overheid en geïnformeerde samenleving.
Het ICAI (Innovation Center for Artificial Intelligence) is een landelijk netwerk van academische instellingen, overheden en bedrijven dat zich richt op de ontwikkeling van verantwoorde en impactvolle AI-technologie. In de ICAI-labs werken onderzoekers en partners intensief samen aan innovaties die niet alleen wetenschappelijke vooruitgang boeken, maar ook maatschappelijke meerwaarde genereren.
