[MERKRAPPORT Fraudehelpdesk] ‘Schaamte weerhoudt fraudeslachtoffers te melden’ #campagne #marketing #nieuws #news
De helft van alle Nederlanders maakt jaarlijks een poging tot fraude mee. Een op de zes mensen raakt daarbij ook financieel gedupeerd. Veel slachtoffers van fraude schamen zich ervoor dat zij misleid zijn. Zij vinden dat zij zélf (mede)verantwoordelijk zijn voor wat er is gebeurd. En dat zij het hadden kunnen voorkomen. Regelmatig horen we aan de telefoon: ‘Hoe heb ik zo dom kunnen zijn?’ Soms wordt dat nog eens bevestigd door de omgeving met opmerkingen als ‘Dat je daar bent ingetrapt!’ Het gevolg is dat gedupeerden de fraude niet snel melden of hulp voor zichzelf zoeken.
Gedupeerden van fraude doen lang niet altijd aangifte of melding van wat hen is overkomen. Eén van de redenen daarvan is schaamte, blijkt uit verschillende onderzoeken. Slachtofferhulp Nederland en de Fraudehelpdesk vragen daarom deze maand gezamenlijk aandacht voor het doorbreken van die schaamte.
Slechts ongeveer een tiende van de mensen die met fraude te maken kreeg, meldt zich bij de politie of de Fraudehelpdesk. Bijna een derde van de slachtoffers bespreekt de ervaring achteraf met niemand en zoekt dus ook geen enkele vorm van hulp[i]. Uit enkele onderzoeken[ii] blijkt dat een belangrijke reden daarvoor is dat slachtoffers zich schamen. Ze vragen zich achteraf af hoe ze ‘zo stom konden zijn’, en reacties uit de omgeving helpen daar niet altijd bij. Slachtoffers voelen zichzelf bovendien medeverantwoordelijk voor wat er is gebeurd, bijvoorbeeld omdat zij zelf een bedrag overgemaakt hebben of op een link hebben geklikt.
Hierdoor ontvangen slachtoffers van fraude niet altijd de hulp die zij nodig hebben; praktische hulp, maar ook emotionele ondersteuning.
Campagne
Om het herstel te bevorderen en nog meer slachtofferschap te voorkomen, zijn Slachtofferhulp Nederland en de Fraudehelpdesk op 3 oktober 2022 gezamenlijk de social-media-campagne gestart: Opgelicht? Laat de schuld bij de dader en zoek hulp voor jezelf.
Het doel van deze campagne, die loopt tijdens de gehele cybersecuritymaand oktober, is slachtoffers en hun omgeving ervan bewust te maken dat fraude nooit de schuld is van het slachtoffer, dat gevoelens van schuld en schaamte normaal zijn maar niet terecht, en dat er verschillende mogelijkheden zijn voor hulp en advies na fraude. Slachtofferhulp Nederland en de Fraudehelpdesk helpen je graag verder.
[i] – Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp, Luka Koning (MSc) Fraudevictimisatie in Nederland
– Fraudehelpdesk: Naamsbekenheidsonderzoeken 2018, 2020
– Leukfeldt, E. R., Notté, R. J., & Malsch, M. (2020). Exploring the Needs of Victims of Cyber-dependent and Cyber-enabled Crimes. Victims & Offenders, 15(1), 60–77.
