Stenbeck: Gelaagd en Geslaagd Zweeds Entrepreneursdrama

De nieuwe Zweedse dramaserie Stenbeck (internationaal uitgebracht als Vanguard) vertelt het turbulente levensverhaal van Jan Stenbeck (1942–2002). Deze omstreden zakenman transformeerde het traditionele familiebedrijf Kinnevik van een conglomeraat in hout en staal tot een pionier in de telecom- en mediasector.

Acteur Jakob Oftebro kruipt overtuigend in de huid van Stenbeck en brengt zijn charisma, maar ook zijn manipulatieve kanten, scherp naar voren. Het resultaat is een portret dat zowel bewondering als afkeer oproept.

Familiedrama en zakelijke strijd

Het verhaal start in de jaren zeventig, wanneer binnen de familie Stenbeck de strijd losbarst over wie het bedrijf van vader Hugo moet overnemen.

• De oudste zoon Hugo Jr. lijkt de vanzelfsprekende erfgenaam, maar wordt door zijn zussen Margaretha en Elisabeth tegengewerkt.

• Jan, die op dat moment in New York carrière probeert te maken, speelt nog geen centrale rol.

• Alles verandert wanneer Hugo Jr. in 1976 onverwacht overlijdt. Het testament wordt herschreven en Jan krijgt alsnog de kans het roer over te nemen.

Vanaf dat moment kiest hij voor een radicale koerswijziging: weg van traditionele industrieën, op naar telecommunicatie en commerciële televisie.

De harde logica van de markt

De serie schetst Jan Stenbeck als een visionair én meedogenloos ondernemer.

• Hij ontslaat massaal personeel wanneer hij het bedrijf richting telefonie en media buigt.

• Hij stoort zich niet aan sociale of ethische bezwaren, maar ziet de wereld zakelijk en onverbiddelijk.

• Tegelijkertijd toont de serie zijn dromen en persoonlijke drive – een man die gelooft in zijn visie, zelfs tegen alle tegenstand in.

Dit maakt Stenbeck meer dan een biografie: het is ook een reflectie op kapitalisme, macht en politieke verwevenheid.

Historische context: de erfenis van Jan Stenbeck

In werkelijkheid groeide Jan Stenbeck uit tot een van de invloedrijkste ondernemers van Zweden. Zijn initiatieven omvatten onder meer:

• Tele2 – uitdager van de traditionele telecomaanbieders.

• TV3 – een commerciële tv-zender die vanuit Londen uitzond om het Zweedse staatsmonopolie te omzeilen.

• Metro – de gratis krant die wereldwijd navolging kreeg.

Bij zijn overlijden in 2002 had hij naar verluidt zo’n 800 miljoen euro vergaard. Toch bleef zijn reputatie verdeeld: bewonderd om zijn vernieuwingsdrang, maar verguisd om zijn nietsontziende aanpak.

De makers: tussen feiten en drama

Het scenario is geschreven door Alex Haridi (Quicksand), die zich baseerde op een biografie van journalist Per Andersson. Haridi benadrukte dat het geen letterlijke verfilming is: feiten en verbeelding worden gecombineerd om een meeslepend drama te creëren.

Regisseur Goran Kapetanović koos voor een episodische aanpak: elke aflevering focust op een sleutelmoment in Stenbecks carrière. Deze structuur benadrukt de voortdurende transformaties in zijn leven en bedrijf.

Internationale waardering

De serie trok niet alleen in Zweden de aandacht. Op het Monte-Carlo Television Festival 2025 won Stenbeck / Vanguard zowel de Golden Nymph voor Beste Serie als die voor Beste Acteur (Jakob Oftebro).

Internationale vakpers noemt de serie een “tijdig portret van disruptie”, dat parallellen trekt met hedendaagse mediabazen en de spanning tussen innovatie en sociale verantwoordelijkheid.

Dualiteit

Wat Stenbeck bijzonder maakt, is de dubbele laag:

• Het persoonlijke verhaal van een man die zijn stempel drukt op een familie en een land.

• Het bredere verhaal over hoe economie, politiek en media elkaar beïnvloeden.

De serie laat zien dat de grens tussen visionair en schurk dun kan zijn. Oftebro’s vertolking maakt die spanning tastbaar.