Februari 2024 lanceert voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal een online training die vrouwen helpt om bewust minder kleding te kopen. In Nederland komen er jaarlijks bijna 1 miljard kledingstukken op de markt. Als alle inwoners van Nederland 6 kledingstukken per jaar minder zouden kopen, scheelt dat net zoveel CO2-uitstoot als 85.000 rondjes met de auto om de wereld rijden.
Uit de gedragsmonitor Duurzaam Leven van Milieu Centraal (4.017 respondenten) en recent verdiepend onderzoek van Motivaction (1.050 respondenten) naar minder kleding kopen, blijkt dat bijna twee derde van de Nederlanders vanaf 18 jaar weet dat het beter is voor het milieu om minder kleding te kopen. Echter, slechts één op de drie mensen (33%) geeft aan al bewust minder kleding te kopen. Uit het onderzoek blijkt dat vrouwen de meeste kleding kopen. Daarom start Milieu Centraal vandaag een campagne om vrouwen die zich bewust zijn van de impact, ook daadwerkelijk minder kleding te laten kopen. Met de online (gratis) training Mijn Stijl iD ontdekken vrouwen hoe ze bewust kunnen kiezen voor kleding die past bij hun identiteit en hoe ze met creativiteit de verleidingen van de marketing kunnen weerstaan.
Ook leren de deelnemers om creatief te combineren met kleding die al in de kast hangt, miskopen te voorkomen en te kiezen voor duurzame materialen.
Kleding als wegwerpproduct
Nederlanders kopen gemiddeld zo’n 50 nieuwe kledingstukken per jaar. Sinds de ‘Fast Fashion-industrie’ goedkope kleding van slechte kwaliteit produceert, is kleding steeds meer een wegwerpproduct geworden. Intussen wordt er zelfs al gesproken van ‘Ultra-Fast Fashion’ omdat er door sommige merken zelfs nog vaker dan tweemaal per maand nieuwe collecties worden uitgebracht. Hierdoor blijft de verleiding om nieuwe kleding te kopen in stand gehouden. Milieu Centraal ziet dan ook dat een grote groep vrouwen in een spagaat staat: wel bewust van de negatieve impact die de kledingindustrie heeft op natuur, mens en dier – en intussen toch best wat nieuwe kleding koopt. Dit wordt dan ook in het onderzoek bevestigd: de meerderheid van de kledingkopers (60%) vindt het positief als ánderen minder kleding gaan kopen, maar (slechts) 15% is intrinsiek gemotiveerd om zélf minder kleding te gaan kopen. Anna Beth Smeltekop, expert van Milieu Centraal, vertelt:
“Je wordt constant en overal verleid om meer en nieuwe kleding te kopen en mensen zijn dan ook gaan denken dat het normaal is om er steeds weer geld aan uit te geven. Dit terwijl kleding juist een mooie vorm van zelfexpressie is wanneer je zorgvuldige keuzes maakt: je laat ermee zien wie je bent en waar je voor staat. Door zorgvuldig je garderobe samen te stellen en bewust minder kleding te kopen, in plaats van steeds de trends op te volgen, kunnen we samen de impact van de kledingindustrie op het milieu verminderen, want dat is wat ons betreft hard nodig. We hopen met de training veel vrouwen handvatten te bieden en ze over de streep te trekken om daadwerkelijk minder kleding te kopen.”
Dopamine
Judith Roumen, gedragsonderzoeker bij Milieu Centraal, vult aan: “Als we nieuwe spullen kopen, waaronder kleding, komt er in onze hersenen dopamine vrij dat ons een geluksgevoel geeft. Echter is dit gevoel steeds van korte duur, maar de verleiding om kleding te kopen blijft bestaan, waardoor er een herhaaldelijke koopdrang ontstaat. Deze drang wordt daarnaast enorm gestimuleerd door reclames in de winkels en online, uitverkoop, nieuwe mode en ook influencers die samenwerkingen aangaan met kledingmerken. Er ontstaat als het ware een norm: koop veel, koop vaak, want dit is normaal. Dit terwijl er meer dan genoeg textiel op de wereld is om 20 jaar mee vooruit te kunnen. Kleding kopen levert dan op korte termijn een goed gevoel op, maar op langer termijn vaak ook wel wat schuldgevoel.
Het is tijd dat het normaal wordt om juist wat minder te kopen. Uit de psychologie weten we namelijk dat die onbewuste waargenomen norm één van de belangrijkste bepalers is van je koopgedrag. Ik hoop dat we met deze campagne en de workshops meer vrouwen uitdagen om echt bewust veel minder te kopen door een eigen stijl te creëren. En uiteindelijk mag het wat ons betreft de nieuwe norm zijn: volg je stijl, niet de mode.”
