Groen licht voor AI-fabriek in Groningen
Voormalige tabaksfabriek Niemeyer, foto: gemeente Groningen
De plannen voor de AI-Fabriek in Groningen zijn definitief bevestigd. Het centrum zal uitgerust worden met een supercomputer en functioneert als expertisecentrum voor kunstmatige intelligentie. Vanuit het eerste moment krijgen de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en het UMCG (Universitair Medisch Centrum Groningen) een prominente rol als kennispartners in dit traject.
De fabriek wordt gehuisvest in het voormalige pand van de tabaksfabriek Niemeyer en zal naar verwachting in 2026 worden gebouwd, met een geplande ingebruikname in 2027. De Europese Unie draagt via het EuroHPC-netwerk bij aan de financiering, samen met nationale middelen vanuit het Rijk en regionale steun via de Economische Agenda van de regio.
Strategisch belang en regio-ambitie
Volgens de initiatiefnemers heeft Groningen het in zich: “Groningen heeft een sterk netwerk van onderwijsinstellingen en innovatieve bedrijven, de technische kennis en ruimte.” Burgemeester Roelien Kamminga omschrijft de komst als “een fantastische kans voor het noorden. We bouwen hier niet alleen aan technologie, maar ook aan oplossingen die het dagelijks leven verbeteren.” De RUG-voorzitter, Jouke de Vries, ziet de AI-Fabriek als een motor voor regionale groei:
De AI-Factory zal een enorme impuls geven aan de economie van Groningen en Noord-Nederland.
Via de Economische Agenda wordt gewerkt aan een digitaal ecosysteem rond de site, zodat het noordelijke bedrijfsleven maximaal profiteert. Ook het UMCG is betrokken. Decaan Niessen licht toe dat AI grote stappen kan maken op het vlak van preventieve geneeskunde: met behulp van data-analyses uit projecten zoals Lifelines kunnen patronen voor ziekteontwikkeling worden opgespoord, en patiëntspecifieke behandelstrategieën getest.
Europese samenwerkingscontext
De AI-Fabriek in Groningen sluit aan bij Europese inspanningen om onafhankelijker te worden van technologische giganten uit de VS en China. Via het EuroHPC-netwerk streven lidstaten naar gedeeld gebruik van supercomputers en AI-infrastructuur voor onderzoek, innovatie en veiligheid. Het project wordt gezien als een cruciale stap naar digitale soevereiniteit.
Zoals een insider opmerkte: “Data is the new infrastructure — building the capacity to process it is building the future.” (vrij vertaald: “data is de nieuwe infrastructuur — capaciteit om het te verwerken is de bouwsteen van de toekomst.”)
Uitdagingen en kansen
Hoewel ambitie hoog is, liggen er ook uitdagingen. Technische infrastructuur, energievoorziening, onderhoud en duurzame exploitatie vragen intensieve planning en investeringen. Ook moeten talenten, onderzoekers en bedrijven aangetrokken worden om het ecosysteem te laten groeien.
Desondanks biedt de AI-Fabriek de regio een unieke kans: een nationale aanjager van AI-onderzoek, innovatie én maatschappelijke toepassingen — van gezondheidszorg tot landbouw, publieke dienstverlening en digitale veiligheid.
Met de officiële goedkeuring en steun op meerdere niveaus lijkt Groningen zich voor te bereiden op een centrale rol in de Nederlandse en Europese AI-strategie. De klok tikt richting 2027, wanneer de deuren hopelijk opengaan voor een algemene toepassing van deze nieuwe technologische motor.
