[COLUMN] ‘DeepSeek is een gratis, geopolitiek wapen!’ #AI
China maakt momenteel de beste EV’s en biedt met TikTok het leukste, virale sociale media netwerk dat jongeren dagelijkse verblijdt. Steeds meer Hollywoord-blockbusters worden gefinancierd door Chinese investeerders en Ali en Temu maken het de retailers in het Westen al langere tijd lastig met dumping. Het Westen maakte zich aanvankelijk druk om de TikTok-data die wordt binnengeharkt door de Chinese overheid. De vraag die niemand durft te stellen: wat als er spontaan een goedkope, nieuwe AI-tool opduikt gelinkt aan diezelfde Chinese overheid?
Deepseek, een AI-chatbot uit China, maakt furore en zet gevestigde namen zoals ChatGPT en Meta’s AI-modellen onder druk. Hoe goed is DeepSeek echt? En waarom is deze chatbot opeens de meest gedownloade gratis app? En misschien nog belangrijker: wat is de keerzijde?
Het gaat niet om de tool, maar om de omarming van het Westen
Een gamechanger in AI?
DeepSeek is in essentie een AI-chatbot, vergelijkbaar met ChatGPT, Copilot en Gemini. Waar deze drie AI-grootheden verdienmodellen uitrollen, is de timing van de gratis DeepSeek subliem. Het rekenmodel achter DeepSeek is krachtig genoeg om mee te doen met de grote spelers. Sterker nog, DeepSeek doet iets wat de concurrentie niet doet: het is volledig open-source. Iedereen kan het DeepSeek R1-model gratis downloaden en lokaal draaien. Je data blijft van jou en je kunt zelfs eventuele censuur of biases omzeilen, de zere plekken van onder andere ChatGPT en collega AI-chats.
Maar hier begint ook de controverse: DeepSeek wordt in China gehost en er zijn zorgen over de inmenging door de Chinese overheid. Hoewel de bot open-source is, kan de Chinese staat achter de schermen een grote invloed hebben op de manier waarop het AI-model wordt ontwikkeld en gebruikt. En dat roept vragen op over privacy, controle en manipulatie van informatie. DeepSeek is wellicht wel de grootste vorm van spyware die we ons kunnen voorstellen.
De man achter DeepSeek
Liang Wenfen, een jonge Chinese hedgefondsmanager met een passie voor AI en machine learning, richtte DeepSeek in 2023 op met een missie: China moet niet langer alleen volgen, maar innoveren. Volgens Wenfen moet winst niet boven innovatie staan en moet onderzoek voorop blijven. Dit verklaart waarom DeepSeek als open-sourcemodel beschikbaar is: het draait om vooruitgang, niet alleen om geld.
Hoe onafhankelijk is DeepSeek werkelijk?
De Chinese overheid heeft AI tot topprioriteit gemaakt en steunt actief bedrijven die bijdragen aan het technologische overwicht van China. Dat DeepSeek met relatief weinig middelen een AI-model kon trainen dat kan concurreren met OpenAI roept dan ook twijfels op. De komende periode zal vooral onderzocht worden wat de bronnen zijn waarmee DeepSeek is getraind.
AI zonder miljardenbudget, maar met politieke risico’s
AI ontwikkelen is peperduur, toch? Niet als je in China zit. Terwijl OpenAI honderden miljoenen tot een miljard dollar besteedt aan modeltraining, heeft DeepSeek een van zijn nieuwste modellen getraind voor iets minder dan zes miljoen dollar met de hulp van goedkopere chips. Waar andere AI-bedrijven afhankelijk zijn van peperdure, geavanceerde chips, werkt DeepSeek slim met de middelen die wél beschikbaar zijn. Alles wat het Westen produceert lijkt gewoon bij introductie te duur te zijn. En ook daar is de Nederlander gevoelig voor.
DeepSeek is spotgoedkoop. De API-toegang kost 0,14 dollar per miljoen tokens, vergeleken met OpenAI’s 7,50. Dit prijsverschil komt direct ten goede aan gebruikers. Terwijl je voor de premiumversie van ChatGPT 20 dollar per maand betaalt, is DeepSeek gratis voor de meeste toepassingen.
Voor conversaties en creatieve taken scoort ChatGPT nog iets beter. Maar voor technisch redeneren, programmeren en wiskunde wint DeepSeek terrein. En als het al even goed is als ChatGPT, is dat op zichzelf al slecht nieuws voor OpenAI. Want waarom zou je betalen als je hetzelfde gratis krijgt? DeepSeek lacht zich rot als het Westen begin 2025 de AI-chat massaal aan het testen en dus onbewust aan het trainen is.
DeepSeek zal de voorhoede vormen van een bredere technologische en geopolitieke strategie. Wie DeepSeek gebruikt, moet zich realiseren dat hij wellicht onbedoeld bijdraagt aan de opmars van een door de staat beïnvloed AI-model. De Chinese overheid heeft de controle over enorme datasets en AI-bedrijven in China moeten zich aan strikte staatsregels houden. Dit betekent dat de training en ontwikkeling van DeepSeek beïnvloed zijn door de Chinese overheid en dat de technologie achter de chatbot kan worden ingezet als geopolitiek wapen gericht op surveillance of propaganda.
En dat maakt DeepSeek niet alleen een interessante, maar ook een potentieel gevaarlijke speler in de AI-wereld, iets dat X al heeft bewezen op gebied van sociale media en politieke beïnvloeding.
Patrick Petersen RDM MA MSc is ondernemer met zijn bureau AtMost(TV), auteur van meer dan twintig boeken over marketing, tech en maatschappelijke ontwikkelingen, zoals zijn www.handboek.ai. Bovenal is hij docent en spreker.
Deze column is eerder op MarketingReport.nl verschenen.